Karaibskie plaże i miasta Majów są od lat odwiedzane przez turystów poszukujących wspaniałego wypoczynku oraz ducha drzemiącego w indiańskich zabytkach. Chociaż półwysep Jukatan kojarzy się przede wszystkim z kurortem Cancun, cały region oferuje turystom znacznie więcej. Wypoczynek na piaszczystym wybrzeżu można przeplatać zwiedzaniem pozostałości prastarych cywilizacji oraz nurkowaniem w pobliżu drugiej pod względem wielkości na świecie rafy koralowej. Na zaawansowanych płetwonurków czekają także podwodne jaskinie ukryte pod powierzchnią Morza Karaibskiego, z kolei na miłośników pieszych wędrówek prawdziwa dżungla stworzona przez gęste lasy tropikalne. W ciągu dnia można wybrać się do rezerwatów przyrody z egzotycznymi zwierzętami żyjącymi na wolności, by wieczorem powrócić na dyskotekowe deski roztańczonej Meridy.

Półwysep Jukatan oblewają wody Zatoki Meksykańskiej i Morza Karaibskiego, kontrastujące nefrytową barwą z nizinami zielonego wybrzeża. W regionie nie ma rzek i jezior, a większość równin w głębi pokryta jest Górami Maya ciągnącymi się aż od sąsiedniego państwa Belize. Jukatan od południa graniczy także z Gwatemalą, natomiast połoudniowo-zachodnią granicę wyznacza terytorium Sierra Madre del Sur i region turystyczny Zatoki Meksykańskiej. Panuje tam klimat podrównikowy wilgotny, wpływający na bujne lasy równikowe, sawanny i roślinność namorzynową rosnącą wzdłuż wybrzeża.

Oddalenie półwyspu Jukatan od centralnej części kraju sprawiło, że historia regionu jest nieco inna. Nie było tam zrywów niepodległościowych, a początki obecności ludzkiej sięgają lat 250-900 n.e., kiedy wiedza majowskich matematyków, astronomów i budowniczych pozwoliła na wzniesienie miast. Majowie znali się na architekturze, stworzyli słynny kalendarz Majów i bardzo dobrze rozwinęli prekolumbijską cywilizację. Ślady hieroglifów można oglądać do dziś w wielu miejscach Jukatanu, chociaż część z nich została zniszczona przez franciszkańskich misjonarzy przybyłych wraz z kolonijną zawieruchą. Cywilizacja Majów w końcu upadła, a panujący od XVI wieku Hiszpanie zaczęli sukcesywnie wprowadzać swoje zwyczaje, prawa i religie. Skutkiem wewnętrznych konfliktów pustoszących półwysep był spadek zaludnienia i uniezależnienie się regionu od pozostałej części kraju. Półwysep Jukatan stał się ostatecznie zlepkiem wielu kultur, na które wpływ mieli nie tylko Aztekowie i Hiszpanie, ale również Francuzi i Libańczycy, którzy próbowali przejąć schedę po swoich poprzednikach.

Najważniejszym miastem półwyspu Jukatan jest Merida – dawne centrum obrzędowe Majów z europejskim kolorytem. Wokół centrum miasta Plaza Mayor, powszechnie nazywanego El Centro, zgromadziły się najlepsze sklepy, restauracje, kina i teatry, z kolei w śródmieściu znajdują się najznamienitsze hotele. El Centro zawsze pełne jest turystów, głośnych kapel wygrywających meksykańskie dźwięki i miejscowych kobiet umawiających się na plotki. Warto zwrócić uwagę na katedrę San Ildefonso zbudowaną w XVI w. na miejscu świątyni Majów, Museo de Arte Contemporaneo pełniące funkcję miejsca wystaw czasowych i budynek rządowy Palacio del Gobierno z pięknymi malowidłami ściennymi obrazującymi dzieje regionu. Za spacerowy deptak uchodzi ulica Calle 60, wzdłuż której znajduje się większość najatrakcyjniejszych placów, parków i kościołów miasta. Niezwykle pasjonujące jest Museo Regional de Antropologia, w którym szczegółowo można poznać historię, obyczaje i tradycje Majów. Merida dzięki doskonałej bazie hotelowej jest często odwiedzana przez turystów zwiedzających cały półwysep. Szczególnie w okresie świąt pojawia się tam mnóstwo ludzi nastawionych na zabawę, tym bardziej że w Meridzie nie brakuje dyskotek i klubów z dobrą muzyką. Lokalne agencje turystyczne organizują między innymi wyprawy na stanowiska archeologiczne, do współczesnych wiosek Majów, rezerwatów przyrody i na spływy kajakowe.

Progreso – jeden z niewielu kurortów półwyspu Jukatan z szerokimi, piaszczystymi plażami, restauracjami serwującymi owoce morza oraz przyzwoitą bazą noclegową. Chociaż nie ma tam zabytków uwagę przyciąga malowniczo położona latarnia morska nawigująca żeglarzy przemierzających wody Zatoki Meksykańskiej oraz długie molo, z którego można podziwiać zachody słońca. Progreso uchodzi za tańszą opcję w stosunku do kurortów Cancun i Playa del Carmen.

Celestun – niewielka wioska z szerokimi, piaszczystymi plażami, której mieszkańcy zajmują się głównie połowem ryb i ośmiornic. Turyści znajdą tam sielankową atmosferą i Rezerwat Biosfery Celestun przyciągający miłośników ptactwa.

Wyspa Holbox – chociaż w mowie Majów nazwa wyspy oznacza „ciemną dziurę”, z niekorzystnym określeniem nie ma nic wspólnego. W skromnym kurorcie Holbox panuje idylliczna atmosfera, życie płynie swoim tempem, a wypoczynkowi sprzyjają drinki z palmą popijane na plażach z bialusieńkim, drobniutkim piaseczkiem. Na turystów czeka tam również kilka niewielkich hoteli oraz typowe dla Meksyku hacjendy do wynajęcia. Spędzanie wolnego czasu polega głównie na polowaniu na strzępiele, jeżdżeniu na koniach i uprawianiu sportów wodnych.

Meksykańskie potrawy charakteryzuje pewna skrajność, co z pewnością zauważą turyści zwiedzający ten zaskakujący kraj. Z jednej strony są to proste dania niewyróżniające się niczym specjalnym. Z drugiej jednak strony można trafić na skomplikowane zestawienia, które z pewnością zwrócą uwagę kulinarnych podróżników. Na pewno będzie ostro, co nie powinno zaskoczyć miłośników meksykańskiego kina, którzy na niejednym filmie widzieli twardych Meksykanów krzywiących się po spożyciu jakiegoś dania. Typowo meksykańskie potrawy są bardzo pikantne i aromatyczne, a niekwestionowaną królową przypraw jest chili. Przy spożywaniu papryki warto przemyśleć stare, indiańskie wierzenia, według których jedzenie dużych jej ilości wzmaga potencję seksualną, dając przy tym możliwość rzucania czarów na inne osoby. Bogactwo odmian tej rośliny z pewnością zaskoczy wielu globtroterów. Poblano, ancho, cascabel, jalapeno, guajillo czy habanero to zaledwie czubek „góry lodowej”, który objawia się w trakcie pokonywania kulinarnych bezdroży.

Na meksykańską kuchnię wpływ miały różne kultury pozostawiające po sobie podstawowe składniki takie jak: fasola, kukurydza, indyk, ryby i dziczyzna, obok których na stołach bardzo często można spotkać pomidory, awokado, różne gatunki kaktusów oraz tropikalne owoce. Upodobania kulinarne mieli także konkwistadorzy, którzy z Hiszpanii sprowadzili wieprzowinę, kurczaki, wołowinę, ser, pszenicę, oliwę, czosnek i cebulę, a z wypraw do Chin przywieźli ryż i przyprawy. Z kolei ciasta i desery to zasługa Francuzów, również goszczących w Meksyku przez pewien czas.

Z podstawowych rzeczy należy zapamiętać, że śniadania el desayuno składają się najczęściej z kawy, słodkiej bułki lub jajek, tortilli, fasoli czy chleba, wzbogaconych o zestaw owoców. Obiad la comida lub el almuerzo spożywany między 14 a 16 występuje przeważnie w wersji pierwszego dania i może to być przykładowo zupa (caldo) oraz ryż – sopa de arroz, po którym podawane jest danie główne w postaci jakiegoś mięsa lub ryby w sosie z nieodłączną fasolą. Kolacja la cena spożywana w godzinach 20-22 składa się z czegoś lekkiego, np.: kanapki z dżemem czy tacos – jednego z najpopularniejszych dań składającego się z tortilli wykonanej z mąki kukurydzianej, najczęściej z dodatkiem mięsa wołowego, cebuli, przypraw i pomidorów. W niektórych restauracjach tacos podaje się jako przystawkę. Turyści podróżujący po kraju bardzo często zaopatrują się w drobnych punktach sprzedających tacos, zwanych taquerias. Warto pamiętać, że w wielu miejscach tortillas, a nawet chleb, zastępują sztućce – ciasto rozrywane jest na kawałki, na które nabiera się poszczególne składniki dania.

Dla turystów z Europy znakiem rozpoznawalnym meksykańskiej kuchni jest tortilla, która może występować pod różnymi postaciami. Tradycyjne tortille wypieka się z mąki kukurydzianej, a ich wszystkich nazw nie jest w stanie wymienić nawet rodowity Meksykanin. Quesadillas to tortilla z serem lub innym nadzieniem smażona na ruszcie, w Tacos mogą znaleźć się różne rodzaje farszu podawane z posiekaną cebulką, kolendrą i ananasem, do Tostadas dodaje się podsmażoną fasolę, sałatę, kurczaka, pomidory, chili, cebulę, awokado i śmietanę lub ser, Enchilades zawiera serowy, mięsny lub rybny farsz podawany z kurczakiem, pikantnym sosem, śmietaną i serem, z kolei Spoa de tortilla to zupa z dodatkiem smażonych pasków tortilli, z pomidorami, chili i awokado. Innym rodzajem popularnych placków jest masa – ciasto z drobno mielonej kukurydzy, służące do wyrobu zbitych, prostokątnych placków z nadzieniem, zawijanych w łuski kukurydzianych kolb lub liście bananowca. Zarówno tortille jak i masa uwielbiane są przez turystów pod postacią zakąsek botana lub antojito.

Przypominające hiszpańskie tapas, meksykańskie antojitos to smakowite przekąski, które można dostać wszędzie. Mogą to być przykładowo sprzedawane przez ulicznych handlarzy kolby kukurydzy lub też chipsy kukurydziane z sosem guacamole. Turystycznemu węchowi nie powinny także ujść smakowite tortas – nadziewane bułeczki. Antojito podaje się najczęściej składane – taco lub zwijane – enchilada. Rozpoznawalnym daniem jest chociażby tortille enchilada – zawijany placek maczany w sosie chili. W menu bardzo często pojawia się burrito, czyli pszeniczna tortilla zawinięta wokół farszu.

Na równi z tortillą stawia się również chili zwane „pieprzem meksykańskim”, które ma wiele odmian i jest niezwykle aromatyczne. Przyprawa trafia na stoły posiekana, zmiksowana, surowa, gotowana lub w połączeniu z cebulą, czosnkiem czy kolendrą. Najpopularniejsze jest chile serrano, na surowo jada się chile de arbol, łagodny i słodkawy smak ma chile ancho, a chile habanero uważane jest za najostrzejszą paprykę świata. Ostry smak łagodzi najlepiej łyk zimnego piwa lub kęs suchego chleba. A dobrych piw w Meksyku nie brakuje. Warto sięgnąć przykładowo po Pacifico, Montejo czy Leon Negro, chociaż w upały pragnienie gasi także orzeźwiający napój horchata przyrządzany z wody ryżowej, cukru i cynamonu. Z kolei po sytym obiedzie najlepiej uraczyć się butelką słabego, ale wybornego wina pulque wyrabianego z agawy. W upalny dzień nie zaszkodzi sięgnąć po szklaneczkę aquas frescas, czyli wody smakowej wyrabianej z limonki, melona, hibiskusa czy tamarynda. Jest jeszcze jedna alkoholowa powinność, którą powinien spełnić każdy turysta przemierzający meksykańskie pustkowia. Ten charakterystyczny trunek piją tam wszyscy i nawet w wielu europejskich krajach nikt nie przechodzi obok niego obojętnie. Tequila! Narodowe dobro Meksyku pędzi się z błękitnej agawy, przy czym po szklaneczkę najprawdziwszego shota najlepiej sięgnąć w ojczyźnie alkoholu, czyli mieście Tequila w stanie Jalisco. Dopełnieniem rytuału picia tequili jest skonsumowanie robaka, który zalega na dnie najlepszych gatunków tego alkoholu i prowokuje do kulinarnej konfrontacji. Jeżeli ktoś nie przepada za alkoholem, z pewnością doceni wspaniałe kawy: cafe de olla – parzoną z cynamonem, cafe americana – serwowaną w kawiarniach stylizowanych na amerykańskie czy piloncillo – aromatyczny napar z brązowym cukrem.

Wielość potraw półwyspu Jukatan gwarantuje niezapomniane doświadczenia kulinarne. Mnóstwo restauracji przykładowo łączy przepyszne owoce cytrusowe z miodem, szafranem, kaparami, suszonymi śliwkami oraz ognistą papryką habanero. Lokalną specjalnością jest produkowany w Valladolid unikalny gatunek miodu, wytwarzany z kwiatów tzi-tzi-che. W restauracjach Jukatanu można trafić na dania inspirowane kulinariami Majów. Są wśród nich tortille nadziewane jajkiem i pestkami dyni – papadzules oraz słodko-kwaśna potrawa z wieprzowiny podawana na liściach bananowca – cochinita pibil. Smaczna jest także zupa limas z dodatkiem cytryny meksykańskiej i holenderski ser nadziewany ostro przyprawionym mięsem – Queso relleno. Region specjalizuje się w produkcji jasnego piwa Montejo i ciemnego Negro Leon o bogatym smaku.

Chociaż Meksyk kojarzy się przeważnie z tequilą, tortillą, burrito i sombrero, dla turystów z Europy może okazać się fascynującym krajem z kilku względów. Różnorodność kultury i obyczajów odzwierciedla odmienność etniczna mieszkańców kraju, którzy bardzo często prowadzą prekolumbijski styl życia. Można tam spotkać tradycyjnych Indian Nahua, Otomi i Mazahua, a także Murzynów, Azjatów i potomków związków zapoczątkowanych przez białych mężczyzn z Indiankami. W poszczególnych regionach żyją także Indianie Tarahumara, Seri, Cora, Taraskowie, Totonakowie i wiele innych. Tak czy inaczej wszystkie te grupy i mieszanki ras nastawione są na wspólnotę i kultywują specyficzny sposób życia oparty na rodzinie, przyjaciołach, spotkaniach towarzyskich, hucznie obchodzonych świętach i przyjaznym nastawieniu do turystów.

Przez wiele stuleci w Meksyku dominowała kultura oparta na machismo, czyli męskości i chociaż na prowincji można dostrzec wyższość mężczyzn nad kobietami, w większych miastach taki podział zanika. Charakterystyczni są natomiast charros – kowboje, których charyzma wywodzi się jeszcze z czasów kolonialnych i związana jest z historią Meksyku. Obecnie charros uchodzą za romantyków, wielbicieli kobiet i pasjonatów rodeo bezgranicznie oddanych swojemu hobby. Charreria, czyli impreza w stylu rodeo jest niemalże sportem narodowym przyciągającym swoją oprawą także turystów. Na popularnych zawodach można obserwować między innymi ujeżdżanie dzikich koni, walki byków i konkurencje z wykorzystaniem lassa.

Wizerunek Meksykanów związany jest także z religią. Większość jest katolikami czczącymi przede wszystkim Matkę Boską z Guadalupe. Wizerunki patronki kraju widoczne są wszędzie, a do bazyliki w Meksyku pielgrzymują co roku miliony wiernych.

Meksykanie uwielbiają zabawę, dlatego hucznie obchodzą wiele świąt i często udzielają się w lokalnych fiestach. Dużą popularnością cieszą się przykładowo obchody dnia patrona jakiegoś miasta, kiedy obok mszy i procesji nierozerwalnym elementem są huczne zabawy, tańce do białego rana i fajerwerki. W kalendarzu meksykańskim można znaleźć aż kilka tysięcy fiest będących ważną częścią życia społecznego. Głównie widać tam wpływy hiszpańskie, chociaż duża część rytuałów pochodzi z czasów prekolumbijskich oraz związana jest z obrządkami plemion indiańskich. Dla turystów z Europy ciekawym obrządkiem może być przykładowo Święto Zmarłych, kiedy Meksykanie idą na cmentarze i na grobach stawiają ulubione dania nieżyjących krewnych i urządzają swoiste pikniki. Do najbardziej rozpoznawalnych meksykańskich świąt należy Wielki Tydzień, Wniebowstąpienie Najświętszej Marii Panny, święto Marii Panny w Guadalupe oraz Festiwal Cervantino. Podobnie jest z muzyką, którą słychać dosłownie wszędzie. Muzyka jest różnorodna, ale niezwykle charakterystyczna. W wielu miejscach można wsłuchać się w rytmy salsy czy też wyruszyć w muzyczną podróż z corridos wygrywaną na gitarach, kontrabasach i bębnach przez grupę grajków znaną jako mariachi.

Spędzając urlop w Meksyku można zauważyć, że jedną z cnót narodowych jest cierpliwość. Wszyscy podchodzą bardzo luźno do punktualności, korków w miastach i codziennego funkcjonowania, żyjąc w myśl idei manana – „jutro”.

Ważną dziedziną życia związaną z tradycjami sięgającymi czasów jeszcze sprzed przybycia Hiszpanów jest rękodzielnictwo. Techniki wytwarzania misternych dzieł sztuki przekazywane są z pokolenia na pokolenie i kuszą swoim pięknem turystów poszukujących cennych pamiątek. W poszczególnych regionach można znaleźć różne rękodzieła sztuki ludowej tworzone najczęściej przez lokalne plemiona. W meksykańską kulturę wpisały się także murale, czyli monumentalne malowidła zdobiące ściany gmachów publicznych i nie tylko, w każdym zakątku kraju. Arcydzieła malarskie związane są najczęściej z historią Meksyku naznaczoną rewolucją z 1919 r. i bywają nacechowane religijnie.

W większości kurortów turystycznych obowiązuje luźna atmosfera i nikt nie zwraca uwagi na ubiór, niemniej mieszkańcy miast nieufnie podchodzą do przesadnie roznegliżowanych turystów, szczególnie w czasie trwania świąt. W przypadkowych rozmowach lepiej nie wypowiadać się z dezaprobatą o kogoś rodzinie. Mężczyźni przy powitaniu ściskają sobie dłonie lub jeśli znają się bardzo dobrze, przyjaźnie klepią się po plecach. Warto pamiętać, że zwyczaje meksykańskie nie pozwalają zaprzeczać gościom ani na ich pytania odpowiadać negatywnie, a więc nie należy się dziwić, kiedy w trakcie rozmowy ktoś cały czas „przytakuje”. W dobrym tonie leży prawienie komplementów, a rozmawianie z nieznajomymi uważane jest za naturalne.

W restauracjach daje się zwykle napiwki sięgające 10-15% rachunku, jeżeli chce się zostawić po sobie dobre wrażenie. W barach, restauracjach i kawiarniach napiwki nie są wliczane w rachunek.

Na półwyspie Jukatan znajduje się wiele miast pozostawionych przez cywilizację Majów, więc sporą część wolnego czasu z pewnością wypełni zwiedzanie intrygujących miejsc. Długa linia brzegowa pozwala na uprawianie sportów wodnych oraz nurkowanie w podwodnym świecie raf koralowych.

Hacienda Sotuta de Peon – ciekawy skansen położony w pobliżu Meridy, gdzie turyści mogą z bliska przyjrzeć się uprawie agawy i w przyjemnej restauracji skosztować meksykańskich przysmaków.

Grota Balankanche – w pobliżu Chichen Itza można zejść do tajemniczej groty, która służyła od wieków mieszkańcom półwyspu jako kryjówka. Najciekawsza jest kolista komnata przypominająca pień drzewa. Po wyjściu z podziemi warto zwiedzić pobliski ogród botaniczny.

Rezerwat Rio Lagartos – do rezerwatu wybierają się najczęściej miłośnicy dzikiej przyrody i ornitolodzy, którzy na rejsie łodzią wycieczkową mogą podziwiać wiele gatunków egzotycznych ptaków.

Chichen Itza – na półwyspie Jukatan jest wiele miejsc związanych z cywilizacją Majów, niemniej Chichen Itza uchodzi za jedno z najbardziej intrygujących i ciekawych. Szlak spacerowy po mieście datowanym na 250-900 r. n.e. prowadzi turystów przez kamienne platformy, świątynie, piramidy i boiska do gier. Z płaskiego krajobrazu przeplatanego bujną roślinnością wyrastają odrestaurowane budowle zachwycające architekturą i dającą do myślenia formą wykonania. Zabytki dzielą się na dwie grupy: obszar Grupo Sur, na którym około 400 roku mieszkali Majowie i Grupo Norte z tolteckymi korzeniami. W okresie największego rozwoju miasto zamieszkiwało ponad 30 tys. osób. Najsławniejszą budowlą na terenie miasta, która przykuwa uwagę zaraz po wejściu na obszar wydzielonego stanowiska archeologicznego, jest El Castillo zwany również piramidą Kukulkana. Świątynia zachwyca ilością schodów, tarasów i platform powiązanych numeracją z kalendarzem Majów. Najwięcej turystów pojawia się tam w okresie równonocy wiosennej i jesiennej (około 21 marca i 23 września), kiedy na strukturze budowli można obserwować swoistą grę światła słonecznego, przyjmującego postać węża pełzającego po murach. Dreszcz po plecach przechodzi turystom spacerującym w pobliżu miejsc, w których składano ofiary z ludzi. Jednym z nich jest platforma Tzompantli przylegająca do rytualnego boiska Juego de Pelota Principal. Emocjonująca gra polegająca na zdobywaniu punktów za pomocą rzucania kauczukowej piłki przez okręgi nie kończyła się pomyślnie dla przegranych, gdyż po meczu nieszczęśników składano bóstwom w ofierze. Ciała ofiar trafiały później do Cenote de los Sacrificios – głębokiej studni, w której naukowcy odkryli także skarby Majów. Na zwiedzanie zabytkowego miasta najlepiej poświęcić cały dzień, gdyż ilość budynków jest zadziwiająca. Do najważniejszych należą: Świątynia Wojowników – Templo de los Guerreros z fragmentami dawnych malowideł, Platforma de Venus z kamiennymi rzeźbami, obserwatorium astronomiczne El Caracol, Dom Mniszek – Edificio de las Monjas i wiele innych pobudzających wyobraźnię i przenoszących w odległe czasy. Najlepsza baza noclegowa w pobliżu znajduje się w miejscowości Piste.

Valladolid – kolonialna miejscowość z małomiasteczkową atmosferą, gdzie zwiedzić można między innymi pozostałości dawnej osady Majów Cenote Zaci zlokalizowane w niewielkim parku, franciszkański klasztor San Bernardino de Siena, katedrę La Parroquia de San Servacino i ratusz El Ayuntamiento. W Valladolid najlepiej pojawić się w niedzielę, kiedy miejscowa ludność bawi się na koncertach i imprezach kulturalnych.

Izamal – senne miasteczko słynie z piramid Kinich Kakmo ocalałych z dawnego miasta Majów. Ciekawy jest także XVI-wieczny klasztor Convento de San Antonio de Padua wzniesiony w miejscu świątyni boga deszczu Chaca, w którym organizowane są przedstawienia typu „światło i dźwięk”.
Rezerwat biosfery Celestun – raj dla miłośników dzikiej przyrody, w którym mogą podglądać dzikie ptactwo – szczególnie kolorowe flamingi. Kilkugodzinna wycieczka ornitologiczna obejmuje także wizytę w skamieniałym lesie, skąd wypływają słodkowodne źródełka.

Uxmal – jedno z ważniejszych miejsc półwyspu Jukatan naznaczone obecnością Majów. Ośrodek religijny przedstawia wielkie dokonania prekolumbijskiej cywilizacji datowanej na lata 700-1000 n.e. Dominacja meksykańskich plemion skończyła się wraz z przybyciem hiszpańskich konkwistadorów w XVI w., pozostawiając po sobie jedynie ruiny porośnięte dziką roślinnością. Wśród turystów największy zachwyt budzi piramida Adivino, którą według legendy wybudował karzeł wykluty z jajeczka. Cała konstrukcja składająca się z kilku mniejszych piramid była budowana w sumie przez kilka stuleci. Na szczyt wiodą strome stopnie zwieńczone pomieszczeniem rytualnym, które ozdobione jest licznymi wizerunkami bóstw. Do najciekawszych budowli w prastarym mieście zalicza się Casa de las Monjas – Dom Mniszek z kilkudziesięcioma sklepionymi komorami, Casa de las Tortugas nazwany tak od żółwi zdobiących gzyms, wspaniały Palacio del Gobernador wymieniany jako najznamienitszy przykład tzw. stylu Puuc, boisko Juego de Pelota służące Majom do gry w piłkę oraz Wielka Piramida, z której widoki są ujmujące i powinny uzupełnić fotograficzną kolekcję.

Szlak Ruta Puuc – miejsc naznaczonych duchem Majów jest na półwyspie Jukatan wiele, dlatego na zwiedzanie tych najważniejszych najlepiej wybrać się z dokładnie zaplanowaną wycieczką. Jedna z malowniczych tras prowadzi przez pozostałości miasta Kabah ze Świątynią Masek i tzw. Grupą Pałacową, miejscowość Sayil słynącą z pięknego pałacu, miasto Labna znane z łuku ceremonialnego oraz tajemnicze Groty Loltun służące starożytnym Majom jako schronienie.

Campeche – piękne miasto powstałe w czasach kolonialnych z odnowionymi budynkami w historycznym centrum. W 1517 r. do niewielkiej osady zawitał Francis Cordoba, konkwistador wyruszający na podbój półwyspu. Chociaż Hiszpanie założyli w tym miejscu kolonialne miasto, jego mury niejednokrotnie ulegały pirackim napadom. Parque Principal jest głównym miejscem, które w weekendy zamienia się w kulturalne centrum goszczące zespoły muzyczne. Turyści zaglądają chętnie do Museo de la Ciudad, by zapoznać się z historią miasta z czasów świetności oraz zwiedzają Fort-Muzeum San Miguel prezentujący zbiory związane z kulturą Majów.

Xcaret – parki narodowe są doskonałą odskocznią od wielogodzinnego wygrzewania się na skąpanych słońcem plażach. W przypływie podróżniczego entuzjazmu można wyruszyć na szlaki piesze i ścieżki edukacyjne, podczas których poznaje się historię regionu. Wyprawy do nieziemskiego parku przyrodniczo-rozrywkowego, organizowane przez agencje turystyczne, obfitują także w pływanie, nurkowanie, zwiedzanie ogrodu zoologicznego, spływy sztucznymi rzekami i wiele innych atrakcji zgromadzonych w jednym miejscu.

Park Xel-Ha – jeden z pierwszych eko-parków na wybrzeżu, w okolicach którego znajduje się najpiękniejsza jaskinia półwyspu Jukatan – Aktun Chen. Podczas wciągającej wyprawy do podziemi turyści mogą obejrzeć między innymi rozmaite formy geologiczne i jeziora. Po wyjściu z podziemnych otchłani czekają kolejne atrakcje związane z dziką przyrodą. Na podróżników czekają malownicze laguny otoczone tropikalną puszczą, przejażdżka kolejką wzdłuż rzeki i snorkeling przybliżający nurkujących do intrygującego świata podwodnej flory i fauny.

Jezioro Bacalar – okolica malowniczego jeziora okazuje się doskonałym miejscem na spędzenie wolnego czasu. Oprócz piękna nietypowego jeziora zasilanego wodą z podziemnych rzek na turystów czeka strefa archeologiczna Rio Bec oraz XVIII-wieczny fort San Felipe otoczony fosą i masywnym murem, mieszczący dodatkowo muzeum, w którym można zgłębić historię regionu.

Region archeologiczny Rio Bec – jeżeli ktoś jest poważnie zainteresowany historią Majów oraz pradawną architekturą powinien wybrać się w region Rio Bec, gdzie znajduje się kilka ważnych stanowisk archeologicznych skrytych w bezkresnym buszu. Do większości zabytków prowadzi długa droga, niemniej w regionie tym znajduje się mnóstwo pozostałości po dawnej cywilizacji w postaci ruin świątyń, pałaców, pomieszczeń rytualnych, piramid i szeregu innych budynków niewiadomego pochodzenia. Najlepiej wybrać się w dzicz ze zorganizowaną wycieczką lub zaopatrzyć się w dobrą mapę i w towarzystwie przewodnika znaleźć takie miejsca jak: Kohunlich, Hormiguero, Becan, Xpujil, Calakmul, Balamku czy Dzibanche.

Wyspa de la Mujeres – wymarzone miejsce na urlop i jednodniowe wycieczki z Cancun. Wypoczywając na przyjemnych, białych plażach z drobnym piaskiem można poczuć całkowite odcięcie od reszty świata. Leniwa atmosfera sprawia, że z szerokiej bazy hotelowej korzystają turyści poszukujący spokoju, ciszy i możliwości uprawiania sportów wodnych. Wyciszyć się można w położonym na krańcu wyspy rezerwacie El Garrafon, by wrócić z nowymi siłami do letniska kuszącego wybornymi restauracjami. Miejscowe agencje turystyczne wypożyczają sprzęt do nurkowania i żeglowania oraz organizują dalekomorskie połowy ryb, a także rejsy w rozmaitych formach tematycznych. Lokalną atrakcją jest delfinarium, w którym można popływać z instruktorem wśród rozbawionych delfinów. Wieczory turyści spędzają najczęściej przy drinku w przytulnych tawernach z widokiem na morze lub przechadzają się spacerowymi deptakami pełnymi sprzedawców pamiątek. Najlepszym miejscem na błogie leżakowanie i długie kąpiele w morzu jest Playa Norte z białym, drobnym piaskiem. Na wyspie oprócz wspaniałych hoteli znajduje się mnóstwo innych atrakcji w postaci wieży widokowej, parku rzeźb, Skały Poranka – najbardziej na południe wysuniętego miejsca Meksyku, wioski karaibskiej Pueblo Caribeno, pozostałości świątyni Majów i Hacjendy Pirata Mundaki.

Wyspa Cozumel – wielu miłośników nurkowania uznaje podwodny świat otaczający wyspę za jedno z najpiękniejszych miejsc na świecie. Taką pozycję gwarantują wyjątkowe rafy koralowe oraz krystalicznie czysta woda sięgająca swoją przejrzystością kilkudziesięciu metrów. Chociaż uroczy zakątek Meksyku jest stosunkowo spokojnym miejscem, na wybrzeżu, wokół całej wyspy zawsze można spotkać piękne kobiety opalające się na śnieżnobiałych plażach oraz muskularnych mężczyzn zmagających się z wiatrem na poszarpanej tafli Morza Karaibskiego. Wyspę dodatkowo pokrywa las tropikalny z wyznaczonymi szlakami pieszymi. Zachodnie wybrzeże usiane jest wyśmienitymi hotelami skrytymi w zielonym buszu, które dzięki wysokiemu stopniowi nastawienia na ruch turystyczny, estetyce, architekturze i położeniu uchodzą za jedne z najpiękniejszych na świecie. Na wsypie znajduje się kurort San Miguel de Cozumel będący jednocześnie centrum rozrywki i kultury. Z racji tego, że do niewielkiego portu zawijają ogromne wycieczkowce, wybrzeże jest rozbudowane i przepełnione sklepikami, tawernami oraz luksusowymi restauracjami. Oprócz uprawiania sportów wodnych, można również zwiedzić Parque Nacional de Chankanaab – piękne jezioro wraz z malowniczą okolicą, delfinarium pozwalające z bliska poznać wyjątkowe ssaki morskie oraz La Reserva Ecologica Parque Punta Sur – dziki rezerwat przyrody z malowniczą laguną. Wolny czas warto także poświęcić na wizytę w: Rancho Palmitas oferującym przejażdżki konne, Muzeum Wyspy Cozumel prezentującym ciekawostki na temat świata przyrodniczego okolicy oraz ruinach budowli Majów, które z kolei cofają turystów w czasy dawnej cywilizacji. Plaże wokół wyspy uchodzą za jedne z najpiękniejszych w tej części Morza Karaibskiego.

El Meco – wykopaliska archeologiczne w pobliżu Cancun są doskonałym miejscem do zapoznania się z cywilizacją Majów. El Meco było osadą rybacką już w latach 300-600 n.e., którą Majowie zasiedlili około roku 1000. Turyści mogą odbyć swoistą podróż w przeszłość spacerując między zachowanymi ruinami świątyń z kamiennymi rzeźbami, wokół placu ceremonialnego i wśród dawnych budynków administracyjnych.

Yamil Lu’um – wylegując się na plaży Chac-Mool w Cancun warto zrobić sobie przerwę na zwiedzanie strefy archeologicznej, w której zachowały się pozostałości latarni morskiej i świątyni, pochodzące z okresu cywilizacji Majów.

Wyspa Contoy – turystyczny raj, do którego najlepiej wyruszyć, gdy zaczyna przeszkadzać gwar głośnego Cancun. Atrakcyjny sam w sobie jest rejs na wyspę przerywany kąpielami w ciepłym morzu i nurkowaniem do najpiękniejszych raf koralowych, a także spacery po wyznaczonych ścieżkach, na których można spotkać mnóstwo egzotycznych zwierząt. Unikatowe okazy tropikalnej flory i fauny dodatkowo prezentuje niewielkie muzeum przyrodnicze.

Tulum – chociaż w mieście Tulum znajduje się dobra baza noclegowa i przyjemne, piaszczyste plaże, wielu turystów przyjeżdża tam, by podziwiać wspaniałe miasto Majów zbudowane na skalistym klifie przy morskim wybrzeżu. Zwiedzanie obiektu odbywa się ściśle wyznaczonymi ścieżkami. Od strony morza wznosi się potężne zamczysko El Castillo, w którym Majowie czcili swojego „Zstępującego Boga”. Interesujące są malowidła w świątyni Templo de los Frescos pochodzące z XIII w. i przedstawiające pozostałych bogów oraz szereg budowli, po których zwiedzeniu najlepiej udać się na piaszczystą plażę, by zażyć kąpieli w wyjątkowo ciepłym morzu.

Coba – stanowisko archeologiczne ukryte w głębokiej dżungli, które było centralnym punktem prekolumbijskiej cywilizacji we wschodniej części półwyspu Jukatan. Okres świetności miasta Coba przypada na lata od około 630 do 800 r. n.e. Piramidy wznoszą się powyżej koron drzew, a najpiękniejszy widok rozpościera się z budowli Nohuch Mul, na którą co prawda ciężko się wdrapać, ale uczta dla wzroku po wspinaczce jest wyjątkowa. Większość obiektów wygląda tak, jak zastali je pierwsi badacze, więc może nie są w najlepszym stanie, niemniej jednak prezentują się w oryginalnej i historycznej aurze. Strefę archeologiczną przecina labirynt ścieżek przebiegających w pobliżu ruiny świątyni La Iglesia czy tzw. „Zespołu Malowideł” Conjunto de las Pinturas.

Kiedy najlepiej wybrać się na Jukatan?
Jukatan jest kierunkiem całorocznym, niemniej termin podróży najlepiej zgrać z planami dotyczącymi samego pobytu. Typowy sezon turystyczny trwa od listopada do Wielkanocy i wtedy można się spodziewać największego obłożenia w hotelach. Letnie miesiące bywają najczęściej bardzo gorące, duszne i obfitujące w opady i w tym okresie panuje pora deszczowa. Od czerwca do października wody Zatoki Meksykańskiej narażone są na huragany, niemniej delikatny wiatr w głębi lądu nie utrudnia zwiedzania prekolumbijskich zabytków. Przez większą część roku jest ciepło, więc turyści nastawieni głównie na zwiedzanie mogą się tam wybrać w dowolnym czasie. Na półwyspie Jukatan średnie temperatury roczne oscylują około 25 °C.

Jaka waluta obowiązuje w Meksyku i jakie są orientacyjne ceny?
Walutą Meksyku jest peso meksykańskie (MXN), 1 MXN = 100 centavos. Ceny w Meksyku są porównywalne do polskich, chociaż różnią się w zależności od regionów turystycznych. Północ Meksyku uchodzi za nieco droższą od południa, natomiast w kurortach letnich ceny utrzymują się na stałym, wyższym poziomie.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w regionie Jukatan?
Bez wątpienia Meksyk jest skarbnicą wyszukanych pamiątek związanych najczęściej z indiańskim rękodziełem. Misterne wyroby najlepiej jest kupować bezpośrednio u twórców lub na targowiskach. Przed pójściem na targ warto wstąpić do jakiegoś sklepu z pamiątkami, by zorientować się cenach. Najlepiej rozglądać się za pamiątkami i przedmiotami codziennego użytku wyrabianymi przez lokalne plemiona indiańskie. W każdym regionie można znaleźć unikatowe skarby, których próżno szukać w wielkich centrach handlowych. W całym kraju można kupić ceramikę, repliki sztuki prekolumbijskiej, wyroby z drewna (między innymi misternie wykonane figurki i artykuły gospodarstwa domowego), wyplatane koszyki i indiańskie malowidła na korze. W wielu sklepach można nabyć wełniane ubrania najwyższej jakości, ręcznie tkane pasy czy spódniczki farbowane naturalnymi barwnikami. Sztuka ludowa bardzo często łączy w sobie elementy hiszpańskie i meksykańskie, tworząc niepowtarzalną mieszankę. Przykładem mogą być interesujące przedmioty z gliny zwane „talavera”, których sztuka wytwarzania pochodzi z Półwyspu Iberyjskiego. Niektóre sklepy specjalizują się w sprzedaży biżuterii, szczególnie srebrnej, wyrobów miedzianych (dzbany, tace, patelnie) czy wyrobów z onyksu. Ciekawą pamiątką lub pomysłem na prezent może być butelka tequili, gitara czy prawdziwe, meksykańskie sombrero.

Najlepszym miejscem na zrobienie zakupów jest Merida. W mieście można kupić koszyki, wyroby garncarskie, wspaniałe przyprawy czy charakterystyczne, meksykańskie ubrania. Warto wybrać się przykładowo na główne targowisko zlokalizowane kilka przecznic od Plaza Mayor lub na Bazar de Artesanias przy Calle 60. Unikalną pamiątką może okazać się tradycyjny hamak, którego używają rdzenni mieszkańcy kraju lub kapelusz „panama” wykonany z miękkich włókien palmy. W Valladolid z kolei znajduje się ciekawy targ rękodzieła.

Jaki czas obowiązuje w Meksyku?
W Meksyku czas polski cofamy o 7 godzin.

Jak poruszać się po Jukatan?
Komunikacja autobusowa jest bardzo dobrze rozwinięta i powszechnie uważa się, że tam, gdzie jest droga można dojechać autobusem – najpopularniejszym środkiem transportu zwanym „camion”. Działa tam wiele przedsiębiorstw autobusowych i nie ma problemu z przemieszczaniem się. Liczne trasy łączą miasta w centrum kraju z granicami i wybrzeżami. Autobusy są stosunkowo tanie, mają I, II i luksusową klasę oraz kursują często. Meksyk nie może pochwalić się zbyt dobrze rozwiniętymi i utrzymanymi liniami kolejowymi, więc pokonując znaczne odległości lepiej korzystać z samolotów i autobusów.

Stan dróg jest zróżnicowany w zależności od regionu i dzieli się na płatne drogi w dobrym stanie – „cuota” oraz bezpłatne – „libre”, po których najgorzej jeździ się w porze deszczowej. Generalnie podróżowanie samochodem po Meksyku uchodzi za popularną formę zwiedzania i warto zastanowić się nad wypożyczeniem auta, by chociażby na własną rękę zwiedzić najbliższą okolicę. Z wynajęciem samochodu nie ma problemu, gdyż wypożyczalnie działają w większości dużych miast i w prawie każdym liczącym się ośrodku turystycznym. Wystarczy tylko karta kredytowa, wiek powyżej 25 lat i prawo jazdy (międzynarodowe prawo jazdy nie jest wymagane, ale taki dokument warto posiadać w razie kolizji drogowej). Na podstawie polskiego prawa jazdy meksykańskie władze mogą wystawić odpowiednie zaświadczenie równoważne z międzynarodowym prawem jazdy. Jeżeli ktoś nie chce zawracać sobie głowy wypożyczaniem samochodu, może wynająć taksówkę, której koszt pracy w ciągu dnia jest zbliżony do wynajmu auta.

Z podróżowaniem po półwyspie nie ma większych problemów. Meridę z Cancun łączy autostrada, wzdłuż której biegnie również dwupasmowa droga zahaczająca o wioski Majów. Merida ma także liczne połączenia autobusowe z wszystkimi najważniejszymi zakątkami półwyspu.

Jakie plaże są na półwyspie Jukatan?
Wybrzeże półwyspu Jukatan to generalnie niekończące się kilometry odludnych, ale malowniczych plaż. Ustronne, piaszczyste plaże można znaleźć w niewielkiej wiosce rybackiej Celestun i kurorcie Progreso, niemniej najpiękniejsze wybrzeże z drobnym, białym piachem jest atutem wyspy i kurortu Holbox.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie są ograniczenia celne są w Meksyku?
Do Meksyku można wwieźć bez deklaracji 10 tys. USD w gotówce lub równowartość w innych walutach, przedmioty i sprzęt elektroniczny do użytku osobistego, do 20 paczek papierosów i 3 l dowolnych napojów alkoholowych oraz towary nie budzące podejrzeń władz w ilościach niehandlowych. Obowiązuje zakaz wwozu świeżych artykułów spożywczych, żywności, roślin i nasion. Surowy zakaz obejmuje wywożenie zwierząt oraz przedmiotów przedstawiających wartość archeologiczną.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia w Meksyku?
Chociaż w Meksyku nie ma obowiązku wykupienia ubezpieczenia osobowego warto wykupić polisę od kosztów leczenia w jakimś towarzystwie ubezpieczeniowym z przedstawicielstwem w USA lub Meksyku. Praktykuje się, że osoby, które są hospitalizowane na terenie kraju nie zawsze są wypuszczane ze szpitala przed uiszczeniem należności za leczenie. Najlepiej skorzystać z ubezpieczeń oferowanych w ramach poszczególnych pakietów wycieczkowych proponowanych przez większość dużych agencji podróży, ale przed wyborem należy dokładnie sprawdzić warunki polisy. W innym wypadku koszty leczenia pacjent pokrywa z własnej kieszeni. Warto także posiadać ważną kartę płatniczą, gdyż nawet posiadanie ubezpieczenia medycznego w firmach europejskich nie gwarantuje, że szpital podejmie leczenie pacjenta. Najlepszym rozwiązaniem jest posiadanie ubezpieczenia typu „płatne natychmiast w czasie leczenia za granicą”, niż polisy refundowanej po powrocie do kraju.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny niezbędnych w krajach tropikalnych oraz zwracać uwagę na warunki w jakich przygotowuje się i przechowuje jedzenie. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, gdyż woda z kranu nie jest zdatna do picia.

Szczepienia ochronne nie są wymagane, niemniej szczególnie w krajach tropikalnych istnieją zagrożenia sanitarno-epidemiologicznych, dlatego przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo i profilaktycznie zaszczepić się przed wskazanymi chorobami. Poszczególne zalecenia sanitarne pozwalające uniknąć zachorowania na różne choroby dostępne są na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl

Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Meksyku jest paszport ważny przynajmniej 6 miesięcy. Od turystów nie jest wymagana wiza, natomiast obowiązuje karta turystyczna dostępna na pokładzie samolotu, w porcie wjazdowym lub w biurze podróży.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Meksyku: www.meksyk.polemb.net

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Meksykańskich Stanach Zjednoczonych
Meksyk, Meksyk, Cracovia 40, Col. San Angel , 01000
Tel.: +52 55 54812050 wew.102 Faks: +52 55 56167314
meksyk.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.meksyk.polemb.net

Konsulat Honorowy Rzeczypospolitej Polskiej w Cancun
Meksyk, Cancun, Calle Sierra No. 13, Supermanzana 3 por Av. Bonampak, C.P. 77500
Tel.: +52 998 1930100 Tel.: +52 998 1930108 Faks: +52 998 8845266
consul@poloniacancun.com